بررسی تطبیقی آیات و روایات تجرد نفس از دیدگاه علامه مجلسی و صدرالمتألهین
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- author عالمه علامی
- adviser محمدمهدی گرجیان محمدتقی یوسفی
- publication year 1391
abstract
مسئله تجرد نفس همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان قرار داشته و سبب پیدایش معرکه ای از آراء گوناگون گردیده است. علامه شیخ محمدباقر مجلسی در زمره متکلمانی قرار دارد که با تکیه بر ظواهر برخی روایات، تجرد نفس را انکار کرده است. وی ادله عقلی را در اثبات یا انکار تجرد نفس مخدوش می داند. همچنین به هیچ آیه ای از آیات قرآن کریم در اثبات جسمانیت نفس اشاره نمی کند. در مقابل، جناب صدرالمتألهین با استفاده از براهین عقلی نفس را موجودی مجرد دانسته است. علاوه بر این، آیات و روایات را نیز موید تجرد نفس می داند. دمیده شدن روح الهی در انسان، رویت ملکوت آسمان ها و زمین توسط ابراهیم خلیل –علیه السلام- ، آفرینش دیگرگون انسان، بازگشت آدمی به سوی پروردگار، همسنگ بودن شناخت خداوند و شناخت انسان، مقام بلند و جایگاه ویژه نبی اکرم –صلی الله علیه و آله- ، رویت خداوند توسط انسان از جمله ادله نقلی وی در اثبات تجرد نفس است. البته ملاصدرا به دلیل اعتقاد به جسمانیت نفس در مرحله پیدایش، دیدگاهی متفاوت با فلاسفه پیش از خود ارائه می دهد. در این دیدگاه نفس به واسطه حرکت جوهری اشتدادی خود مراحل مختلف ر ا از جسمانیت تا راه یافتن به مرحله تجرد می پیماید. در این میان تنها عده کمی از نفوس، به مرحله تجرد انسانی دست می یابند. سعی ما در این پژوهش معطوف به بررسی دیدگاه این دو اندیشمند مسلمان در باب آیات و روایات مربوط به تجرد نفس می باشد. به نظر می رسد با توجه به استنباط استدلالی ملاصدرا درباره آیات و روایات دال بر تجرد نفس و همچنین آثار مترتب بر تجرد نفس، دیدگاه وی مبنی بر دلالت آیات و روایات بر تجرد نفس قابل قبول باشد. این مطلب با مراجعه به آیات و روایات و نیز بررسی آثار این دو محقق مسلمان آشکار می گردد.
similar resources
مسئله تجرد نفس از دیدگاه سید مرتضی و علامه حلی
تجرد نفس از مباحث مهم در فلسفه و کلام اسلامی است. سید مرتضی و علامه حلی، دو متکلم برجسته شیعه، درباره ماهیت نفس دیدگاه متفاوتی دارند. سید مرتضی تجرد نفس را انکار کرده و قول به جوهر بسیط بودن نفس را باطل خوانده است. مهمترین دلیل او پیوستگی و وابستگی اعمال فکری و عقلی به امور بدنی است. ا...
full textبررسی تطبیقی رابطه علم و ادراک با تجرد از دیدگاه صدرالمتألهین و علامه طباطبایی(ره)
مسئله علم و ادراک از مسائل بسیار مهم وپیچیده فلسفی است. ادراک در لغت به معنای وصول و رسیدن است و در اصطلاح به حضور مجردی نزد مجرد دیگر تعریف شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه علم و ادراک با تجرد از نظر صدرالمتآلهین و علامه طباطبایی است. روش پژوهش ، توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای می باشد. مهمترین پرسش هایی که در این پژوهش در پی پاسخ آنها هستیم به قرار ذیل است: آ...
روایات عاشورایی بحارالأنوار علامه مجلسی در بوته نقد و بررسی
مقتل الحسین (ع) موجود در بحارالأنوار علیرغم اینکه در غالب گزارشها با گزارشِ ابومخنف موجود در کتاب شیخ مفید یکی است، اما مؤلف کوشیده نسبت به گردآوری روایاتی دیگر از مقاتل روایی روی آورَد. این مقتل ضمن دربرداشتن اخبار متفرد نسبت به دیگر متون روایی، در برخی موارد با وقایع مسلّم و یا روایات تاریخی دیگر ناسازگار بوده و در مواردی شأن امام معصوم (ع) و یا خاندان معصومان (ع) خدشهدار شده به گونهای که ...
full textبررسی تجرد نفس از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
تجرد یا مادیت نفس یکی از مسائل مهمی است که همواره از دغدغههای فیلسوفان مسلمان بوده است، چراکه اگر وجود نفس به مثابهی جوهری مجرد که بعد از زوال بدن باقی است ثابت نشود، بحث از معادْ بیمعنا خواهد بود. با توجه به اهمیت مسألهی تجرد نفس، این مقاله سعی دارد با روشی توصیفی – تحلیلی، دیدگاهها و براهین فلاسفهی بزرگ اسلامی، مانند ابن سینا و ملاصدرا، را در باب تجرد نفس، بررسی کند. آنچه ابن سینا به...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023